Het gevechtsveld


Een overzicht van Toen en Nu!


De Koestraat

De Langenboomseweg

De Langenboomseweg naar de Meeren

Bruggen

Graafseweg en de Gagel

Ontsporingplaats Pantsertrein No. 1 

Tongelaar e.o. Duitse stellingen (nieuw april 2011)


KOESTRAAT e.o.

*terug naar boven*

Het bos waarin de CP-MC-1-3RI lag, met aan de rand van de weg een loopgraaf met lig nissen, waarin drie Nederlandse soldaten het leven lieten.

       Achter gelaten uitrusting, met op de achtergrond een achtergebleven Nederlandse vrachtauto, bedoeld voor een eventuele aftocht. De chauffeur is gewond geraakt. Waarschijnlijk is de uitrusting afkomstig van de verdedigers van de CP-MC-1-3RI.

      Een mitrailleur kazemat van zand en planken in de schuur van de boerderij  van Jillessen, met schootsveld naar de spoorlijn, als onderdeel van de hoofdstelling. 

Van hieruit is op de pantser- en troepentrein geschoten, toen deze de stelling binnen reden. Daarna is de stelling, net als die bij familie Henst verlaten en is de bemanning vertrokken richting de CP-MC-1-3RI. Of deze soldaten deelgenomen hebben aan het gevecht om de CP is onbekend, maar vermoed wordt, dat deze elders een opstelling hebben ingenomen.

... Foto volgt...

Kruising spoorweg en Koestraat, met op de achtergrond de boerderij van Jillessen.

Hier bevond zich tussen de spoorweg en de boerderij van de familie van Lanen een wachthuisje van de spoorwegen. Tevens was daar een wachtpost van 1-3RI gevestigd. Hier viel een van de eerste Nederlandse gewonden, die zowel tijdens het binnen rijden van de pantsertrein, als tijdens het terugrijden. Het vermoeden bestaat, dat de eerste treffers afkomstig zijn van een M-20 vanuit de mitrailleur post bij van Henst. De schutter gaf aan op de wagons geschoten te hebben, maar zijn kogels ketsten af, waarna de post verlaten werd.

De boerderij van de familie van Lanen.

De boerderij is gebruikt als schuilplaats voor leden van de families van Lanen, Henst en Jillessen, die pas laat in de avond de schuilplaats konden verlaten.Voor de aanval op de CP-MC-1-3RI door III-481RI, is de boerderij als startpunt gebruikt en als tijdelijk commandopost. Tijdens de gevechten is er een tijdelijke gewondenpost ingericht door de Duitsers. Na de gevechten is de omgeving gebruikt als verzamelplaats voor de Nederlandse soldaten die krijgsgevangen zijn gemaakt tijdens het zuiveren van de kazematten S-524 tot S-530, de overlevenden van MC-1-3RI en zij die gevangen zijn gemaakt tijdens de gevechten rondom de ontspoorde pantsertrein. Vanaf het dak hebben de Duitsers geprobeerd contact te zoeken met de ontspoorde pantsertrein door middel van seinvlaggen in de namiddag. Gedurende de nacht is het een onderdeel geweest van de rondom beveiliging van 474RI en elementen van 481RI.


LANGENBOOMSEWEG e.o.

*terug naar boven*

Deze weg was een van de routes, die de Duitsers wilden gebruiken voor hun opmars.

Deze kunstweg beschikte over een vast brug. Deze werd verdedigd vanuit een aantal veldopstellingen, de kazematten S-538 en 539, een verhakking, betonringen, een PAG-opstelling (later vervangen door een 6-Veld), diverse mijnenvelden en een prikkeldraad hindernis.

 

Voor de burger bevolking was dit een slechte positie, want velen woonden direct aan de straat of bij de opstellingen. Menig woning of ander soort gebouw is in vlammen opgegaan of zwaar beschadigd.

De Duitsers hebben met vele infanterieaanvallen, ondersteund met KFZ-13 Adlers en geschut, geprobeerd het kanaal over te komen. Pas laat in de avond is dit gelukt.

De verdedigers zaten op enkele plaatsen in een "knikkerpot"van projectielen.

 

KFZ-13 ADLER, het enige pantservoertuig ter beschikking van de Duitse Infanterie Divisie. Deze zijn afgeslagen door de nederlanders.

 

Oude ligplaats van de brug, met aan de rechterzijde, waar nu de hekken staan, de plek waar de bakkerij stond.

 

   

Nieuwe brug met S-538 vooraan en S-539 in de verte.

Zicht op de stelling vanaf het 1-3RI plein, met vooraan het monument, links daarachter S-538 en waar het andere gebouw staat, lagen de opstellingen in de vorm van loopgraven. Daar vlak achter, met zicht op de weg, de PAG/ 6 veld opstelling.

   

Aan de andere zijde van de weg, net over de brug links, als je van Mill komt, ligt de oude burgermeesters woning. Deze was in de jaren 30 al een keer uitgebrand en in mei 1940 wederom. Het lag dan ook in de hoek van de Nederlandse verdediging en kon vanaf vele locaties beschoten worden. Net achter de villa lag een mijnenveld en ligt B-537.

PAG/ 6-Veld opstelling.

        

De winkel van de familie van der Cruijssen, thans de Spar.

De twee afbeeldingen zijn opgestuurd door de familie en laten de gebouwen zien zonder de Nederlandse opstellingen en het oude verloop van de Langenboomseweg, die toen met een boog liep.


LANGENBOOMSEWEG naar de MEEREN

*terug naar boven*

   

Wederom een mooie vergelijkingsfoto met links in het midden café Verhoeven, waar toen een verbindingspost was van 3RI. In hun opmars hebben de Duitsers gedacht, dat in de vele huizen nog Nederlanders moesten zitten. Deze hadden echter de posities al verlaten. Toch zijn de Duitsers behoedzaam verder gegaan en hebben alle huizen gezuiverd. Toen de nacht viel, was dit kruispunt dan ook de aangewezen plaats om de opmars te onderbreken......  De weg lag open maar was niet bekend!


Bruggen (nabij Mill)

*terug naar boven*

Bruggen lag voor de opstellingen van 6RI. De weg door het dorpje liep richting het kanaal, waar de overgang bestond uit een houten brug. Door de Dekking, die de Duitsers van het dorp hadden, probeerden zij het kanaal te naderen. Alleen het laatste stukje was open. Hierdoor liepen vele aanvallen vast. Maar door het vuur van beide zijden, werden vele boerderijen beschadigd of geheel vernield. Daarom zul je daar ook vele gevelstenen vinden.

Een impressie van de vele boerderijen.

   

Links: Zicht op bruggen vanaf de Nederlandse opstellingen

   

   

   

   

Stenen duidelijk zichtbaar onder de ramen van de eerste verdieping.

Kruispunt in bruggen


Graafseweg en de Gagel

*terug naar boven*

   

Diverse boerderijen aan de Graafseweg, die beschadigd waren door de bombardementen en beschietingen. Deze barrage was ingezet om het kanaal over te komen. later werden de in brandstaande boerdijen gebruikt, om in het donker enigszins zicht te hebben op de snel oprukkende Duitsers.

 

   

Links: Boerderij de Gagel van de familie Bardoel. Daar waren een aantal soldaten en kaderleden van de 6-Veld van 1-6RI ingekwartierd.

Rechts: De boerderij van van Selten.

*terug naar boven*


Ontsporingplaats Pantsertrein No. 1

*terug naar boven*

       

       

(foto's uit archief van dhr Verdellen/ Goossens)

Links: Zicht vanaf de wal bij kazemat S-532. Links is S-533 te zien, met twee Duitse officieren. De loc, zonder pantserrok over de wielen, ligt nog over de verbogen asperges. Te zien zijn ook de nog niet omgeworpen wagons. Dit beeld is beter, dan de foto's die later, na het omwerpen gemaakt zijn. Duidelijk is, dat de trein als een harmonica in elkaar gedrukt is.

Rechts: De loc met pantserrok en duidelijk het harmonica effect.

      

(foto links uit archief van dhr Verdellen/ Goossens)

Links: Duitse troepen passeren de wagon, die zich in het bruggenhoofd geramd heeft (de 2e wagen na de platte wagen, die in het kanaal gedrukt is).

Rechts: Duitse troepen hebben de loc weer op het spoor gezet.

De Duitsers hebben de loc zo snel mogelijk geborgen en weer inzetbaar gemaakt, de rails is daarna vrijgemaakt, inclusief het verwijderen (af gesneden met snijbrander).

 

De bouw van de pantserloc.

 

Foto's na het omverwerpen van de wagons. De onderkant zijn van de gekoppelde wagons, het donkere dak is de wagon, die zich in het bruggenhoofd heeft geramd.


 

De volgende foto's werden mij toegestuurd door
de heer Peter van Uffelen uit Stabroek (B).
De foto's komen uit het officiële eenheids fotoalbum van de Westfeldzug van de Schwere Artillerie Abteilung (mot) 629, welke viel onder 254 Div.


(foto's uit archief van dhr van Uffelen)


(foto's uit archief van dhr van Uffelen)

Oversteek bij Mook.

(foto's uit archief van dhr van Uffelen)

Kaart uit het boek, met de posities van de batterijen ingetekend. Nadeel van dit kaartje is, dat de posities niet geheel vast te stellen zijn, daar de tekenaar het kanaal niet goed heeft ingetekend.


(foto's uit archief van dhr van Uffelen)

(foto's uit archief van dhr van Uffelen)

 
(foto's uit archief van dhr van Uffelen)

Oversteken van het kanaal.
Linker foto duidelijk een hindernis (locatie nog niet bekend) en links een gedode koe)
Rechter foto duidelijk zichtbaar de Friese ruiters die de overgangen bij een uitneembare brug blokkeerde.


(foto's uit archief van dhr van Uffelen)


(foto's uit archief van dhr van Uffelen)

Oversteken van de sloten nabij het kanaal of de Raam


(foto's uit archief van dhr van Uffelen)

Foto van de stellingen tussen de Graafseweg en het kanaal, met aan de linkerzijde de boerderijen van de Gagel.

 


(foto's uit archief van dhr van Uffelen)

Overzicht kanaal vanuit gebied nabij Bruggen.
Midden kerktoren Mill, Links de rook mogelijk de fabriek van van Hout.

Gastenboek E-mail